Wat zijn horloge-’juwelen’?

Als u de complexiteit van uurwerken begrijpt, wordt de cruciale rol onthuld die horlogejuwelen spelen: kleine componenten die de levensduur en prestaties van uurwerken aanzienlijk verbeteren. Een uurwerk is een complex geheel van tandwielen, of ‘wielen’, bij elkaar gehouden door bovenste en onderste platen, waarbij elk wiel een centrale as heeft die bekend staat als een ‘as’. De interactie tussen deze metalen schachten en de gaten in de platen kan na verloop van tijd tot slijtage leiden. Om dit te verzachten gebruiken horlogemakers kleine, donutvormige juwelen, vaak gemaakt van robijnen, diamanten of saffieren. ⁣de uiteinden van de wielhouders. Deze juwelen fungeren als een barrière, verminderen wrijving en voorkomen direct contact tussen metalen onderdelen. Historisch gezien ontbraken deze juwelen bij vroege zakhorloges, maar tegen het midden van de 19e eeuw bevatten horloges doorgaans 6 tot 10 juwelen, waarbij horloges met 15 juwelen als hoogwaardig werden beschouwd. Naarmate de 20e eeuw vorderde, verschoof de trend naar een hoger aantal juwelen, waarbij het aantal juwelen een maatstaf werd voor de kwaliteit van een horloge. Horloges van lagere kwaliteit uit eind 19e en begin 20e eeuw hadden vaak slechts 7 juwelen, terwijl en hoogwaardige horloges hadden 11-21 juwelen. Extreem ingewikkelde horloges, zoals chronometers en chronografen, kunnen meer dan 32 juwelen bevatten. Het is echter essentieel om op te merken dat het aantal juwelen alleen geen absolute maatstaf voor kwaliteit is, aangezien sommige oudere, hoogwaardige horloges minder juwelen hadden, en sommige moderne horloges extra juwelen bevatten voor esthetische doeleinden in plaats van functionele voordelen.

Een uurwerk bestaat meestal uit een aantal tandwielen [die “wielen” worden genoemd] die op hun plaats worden gehouden door een bovenste en een onderste plaat. Door elk wiel loopt een centrale as [een zogenaamde “as”], waarvan de uiteinden in gaten in de platen passen. Als je een metalen as in een metalen gat hebt, zonder dat er iets is om deze te beschermen, zal deze uiteindelijk wegslijten als de as draait. Om slijtage te voorkomen, en ook om wrijving te verminderen, hebben de meeste horloges kleine donutvormige juwelen aan de uiteinden van veel van de wielhouders om te voorkomen dat ze in direct contact komen met de randen van het gat. De juwelen zijn meestal natuurlijke of door de mens gemaakte robijnen, maar het kunnen ook diamanten en saffieren zijn. De snelst bewegende wielen [vooral het balanswiel] op een horloge hebben vaak extra ‘dop’-juwelen bovenop de gewone ‘gat’-juwelen om te voorkomen dat het prieel op en neer beweegt, en de meeste horloges hebben ook een paar speciale juwelen [genaamd “pallet” en “roller” juwelen] als onderdeel van het echappement.

Zeer vroege zakhorloges hadden zelden juwelen, simpelweg omdat het concept nog niet was uitgevonden of nog niet algemeen werd gebruikt. Tegen het midden van de 19e eeuw hadden horloges doorgaans 6 tot 10 juwelen, en een horloge met 15 juwelen werd als hoogwaardig beschouwd.

Tegen de 20e eeuw werden er echter steeds meer horloges gemaakt met een hoger aantal juwelen, en de kwaliteit van een horloge wordt vaak beoordeeld aan de hand van het aantal juwelen dat het bevat. Zo hebben Amerikaanse horloges van lagere kwaliteit uit eind 19e en begin 20e eeuw doorgaans alleen juwelen op het handwiel en het echappement [in totaal 7 juwelen]. Horloges van gemiddelde kwaliteit hebben 11-17 juwelen, en horloges van hoge kwaliteit hebben meestal 19-21 juwelen. Extreem gecompliceerde horloges, zoals chronometers, chronografen, kalender- en klokkenhorloges, kunnen meer dan 32 juwelen bevatten, en sommige hoogwaardige spoorweghorloges hebben naast de sneller bewegende wielen ook 'kap'-juwelen op de langzamere wielen.

Merk op dat, hoewel het aantal juwelen dat een horloge heeft meestal een goede indicatie is voor de algehele kwaliteit, dit om drie belangrijke redenen geen absolute norm is. Ten eerste werden, zoals hierboven vermeld, veel horloges die vóór de 20e eeuw waren gemaakt, voor hun tijd als “hoogwaardig” beschouwd, ondanks het feit dat ze slechts 15 juwelen bevatten. Ten tweede hebben sommige horloges extra juwelen die voornamelijk voor de show zijn toegevoegd en die niet bijdragen aan de nauwkeurigheid of kwaliteit van het horloge [en die soms niet

om te beginnen zelfs echte juwelen!] Ten derde is er door de jaren heen veel discussie geweest over hoeveel juwelen een horloge überhaupt als ‘hoogwaardig’ moet worden beschouwd. Webb C. Ball, de man die het meest verantwoordelijk was voor het vaststellen van de normen waarmee spoorweghorloges aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw werden beoordeeld, beweerde dat alles behalve 17 of 19 juwelen niet alleen onnodig was, maar het horloge zelfs moeilijker maakte om te onderhouden en reparatie. Het meer algemene idee van ‘hoe meer juwelen, hoe beter’ zal echter waarschijnlijk niet snel verdwijnen.

Bij de meeste zakhorloges die eind 19e eeuw en daarna zijn gemaakt en die meer dan 15 juwelen bevatten, wordt het aantal juwelen rechtstreeks op het uurwerk aangegeven. Als er geen juwelentelling is aangegeven, en de enige zichtbare juwelen die op de balansstaf zijn [precies in het midden van het handwiel], heeft het horloge waarschijnlijk slechts 7 juwelen. Merk op dat een horloge met 11 juwelen er identiek uitziet als een horloge met 15 juwelen, aangezien de extra 4 juwelen zich aan de zijkant van het uurwerk direct onder de wijzerplaat bevinden. Bovendien ziet een horloge met 17 juwelen er met het blote oog hetzelfde uit als een horloge met 21 juwelen, aangezien de extra juwelen in dit geval meestal allemaal kapjuwelen zijn aan de boven- en onderkant van twee van de wielen.

Locatie van de juwelen op een 16-formaat, 23-juweel Illinois "Bunn Special." Juwelen tussen haakjes zijn doorgaans alleen te vinden op horloges van hogere kwaliteit. De exacte opstelling van de juwelen varieerde van bedrijf tot bedrijf.